سیزده بدر و سیر تطور آن در غیاثکلا

نام سیزده بدر در سالهای بسیار دور نزد اهالی غیاثکلا بیگانه و ناشنیده بود . چند سالی گذشت تا تعداد اندکی از آنها که جهت تحصیل ، زندگی در شهرها را تجربه نموده بودند با نام سیزده بدر آشنا شوند و کمی بعد به انجام آن مبادرت ورزند و آنگاه چون بر تعداد ایشان افزوده شد بسیاری از جوانهای غیاثکلا سیزده را در پارک جنگلی‌های آمل و نور و بلیران بدر می‌نمودند  و اکنون چند سالی است که سیزده بدر توسط  اغلب غیاثکلایی‌ها از تمامی سنین در جنگل پلنگ باز ( پلنگ واز ) انجام می‌پذیرد . و البته هستند هنوز اندکی از جوانهای مجرد و یا خانواده‌ها که بطور دائم و یا به اقتضای سفر ، سیزده بدر را در مکانی دیگر سپری نمایند .

از سال 1350 شمسی با اینکه تعدادی از تحصیلکردگان غیاثکلا با سیزده بدر آشنایی داشتند . لیکن بدلیل اینکه بافت روستای غیاثکلا تنیده در طبیعت بکر و زیبا و  مملو از آب و آبادانی بود در اینصورت هیچ نیازی به میثاق با طبیعت در سکنه غیاثکلا احساس نمی‌شد . علاوه بر آن از طرفی این امر در باورهای سنتی مذهبی مردم غیاثکلا جای پذیرش نداشت . 

در سالهای 55 و 56 تعداد دو خانواده از خانوارهای غیاثکلایی به دور از چشم اهالی به کاله میرفتند و ضمن شنیدن ترانه از رادیو ، سیزده را به در میکردند .

به هنگام انقلاب و بعد از آن با اینکه بخشی از مردم جوانتر غیاثکلا مشتاق انجام سیزده بدر بودند لیکن بدلیل مذموم بودن آن نزد قشر سنتی و انقلابی ، شرائط اجرای آن را نداشتند . معالوصف اینجانب با تعدادی از جوانان غیاثکلا و چند تن از جوانان روستای اطراف این توفیق را داشتیم که طی چند سال متوالی درسیزدهمین روز از بهار طبیعت بمنظور آشتی و انس با طبیعت به دامن جنگل‌ها و دشت‌ها و مکانهای سرسبز پناه برده و آخرین روز از تعطیلات سال نو را در کنار یکدیگر به طرب پرداخته و ایام به کام خویش شیرین نمائیم .

بعد از جنگ و سال 68 که تفکر افراطی جامعه رو به تعدیل گذاشت و بستر آزادیهای اجتماعی فراهم شد ، جوانان روستا و بعضی خانواده‌های جوانتر روستا امکان یافتند تا علنی‌ و آشکار به اجتماع شرکت‌کننده در سیزده بدر راه یابند . اما چون هنوز هم از طرف مذهبی‌های افراطی و انقلابی‌های دو آتشه مورد مذمت واقع می‌شدند ، لذا بجز عده‌ای از خانواده‌های خاص که از طبیعت موجود در محل (مثل کاله) استفاده می‌نمودند مابقی ناگزیر ، تقیه نموده و به پارک جنگلی‌های آمل و بلیران و ... مراجعه میکردند . 

طی سالهای 76 به بعد با اصلاح و تلطیف دیدگاههای عموم جامعه و برداشته شدن موانع ، بتدریج شرکت در سیزده بدر عمومیت یافت و از نسل جوان به سنین بالاتر تسری پیدا کرد و خانواده‌های بیشتری را بسوی خویش جذب نمود تا آنجا که اکنون بجز بیماران و رنجوران اغلب اهالی و بسیاری از خانواده‌ها با موتور‌سیکلت و تلری ، خود را به نزدیکترین جنگل یعنی " پلنگ‌واز " که در یک و نیم کیلومتری شمال شرقی غیاثکلا واقع است میرسانند و تا غروب روز سیزده در کنار اهالی روستاهای اطراف ( مانند کریمکلا ، جذین ، طوله سرا و بینمد ، منقارپی و .... ) از مواهب طبیعت بکر و آزاد استفاده نموده و خوش می‌گذرانند .

هر چند حقیر تا کنون توفیق داشته‌ام  که سی مرحله از سیزده بدر را در طبیعت شهرهای مختلف بابل ، ساری ، قم ، شیراز ، اراک ، کرمانشاه ، دزفول ، دره پل ورسک ، آبشار آب‌پری رویان ، پارک‌جنگلی نور ، پارک‌جنگلی سی‌سنگان ، پارک‌جنگلی آمل ، جنگل بلیران آمل ، غیاثکلاکاله ، تنفس نمایم . ولی با افتخار اعتراف میکنم که هیچکدام  به اندازه سیزده بدر جنگل پلنگ‌باز غیاثکلا برایم لذت‌بخش نبوده است . چون طی دو مرحله حضورم در "جنگل پلنگ‌باز " در نوروز سالهای 89 و 90  علاوه بر استفاده از طبیعت زلال این جنگل ، همنشینی و همزبانی و همدلی با تمامی هم‌محلی‌های غیاثکلا نیز نصیبم بوده است.

با اینکه عهد کرده بودم که منبعد هر سیزده را در جمع هم محلی‌های خودم سپری کنم ، اما در نوروز 91 بدلیل سفر به شیراز بمنظور انجام مقدمات ازدواج فرزندم غیاث‌الدّین ، نتوانستم روز سیزدهم را در جنگل پلنگ‌باز غیاثکلا باشم . هرچند شیراز نیز خالی از لطف نبود و اینجانب توفیق داشتم در محضر و معیت پدر بزرگوارم آیت‌اله غیاثی روز سیزدهم را در طبیعت سرسبز و آراسته به گل آرامگاههای حافظ و سعدی و باغ ارم و ارگ حضور یافته و ضمن بهره‌مندی از رایحه انفاس قدسی این بزرگواران ، افتخار ملتزم رکاب بودن پدر را در تاریخ خاطرات سیزده‌بدر خویش کسب نمایم .

شایان ذکر است که امسال به کلی از این هر دو نعمت محروم و بی بهره ماندم و البته امیدوارم با عنایت به اینکه سیزده بدر امسال که در کنار تمامی افراد خانواده (همه‌ی فرزندان و عروس) برگزار خواهد شد بهره‌مندی از نعمتی دیگر را تجربه نمایم . و تازه جای بسی خوشبختی است که چند تن از بستگان غیاثکلایی بعنوان مهمان زینت‌بخش این سیزده بدر خواهند بود .  

ساقی گل‌ و سبزه بس طربناک شدست /*/  دریـاب که هفتـــه‌ی دگـر خـاک شـــــدسـت

می‌ نـوش و گلـی‌ بچیــن که تا در نگــــری /*/  گل خاک شدست و سبزه خاشاک شدست